Better safe than SOA: lesbische vrouwen lopen weinig risico's

Meerdere vrouwen vroegen ons om Harriette van Buel van de GGD eens te vragen hoe groot de kans is dat vrouwen besmet worden met hiv. Uiteraard legden we deze vraag voor aan Harriette.

“Vrouwen die met vrouwen vrijen, lopen veel minder risico op een soa- besmetting dan mannen die met mannen vrijen. Dat komt omdat mannen die met mannen vrijen nog al eens wisselende contacten hebben. Ze worden dan voornamelijk besmet door onbeschermd anaal contact. Er is dan namelijk kans op sperma-bloed contact. Dit geldt in het geval van hiv bijvoorbeeld. Als het gaat om chlamydia, gonorroe en syfilis is slijmvlies-slimvlies contact de boosdoener in geval van onbeschermde contacten. En dan niet allen bij anale contacten, maar ook bij orale.

Voor sekscontacten van vrouwen onderling is de kans op een soa niet groot. Vrouwen die zowel seks hebben met mannen als met vrouwen kunnen bijvoorbeeld een chlamydia oplopen in een heteroseksueel contact en deze dan vervolgens doorgeven in een vrouw-vrouw sekscontact. 

Risico’s
Biseksuele vrouwen die contact hebben met mannen, lopen ook weinig risico op bijvoorbeeld hiv, maar zij lopen dus wel risico op een o.a. chlamydia. In geval van onbeschermd anaal contact met een biseksuele man, lopen ze daarnaast ook meer risico op syfilis of zelfs hiv.

In het algemeen geldt dat wanneer vrouwen die menstrueren seks hebben met een biman, meer risico lopen op een syfilis of hiv. Dit omdat er dan seks is waarbij er sprake is van sperma-bloed contact. Dit verhoogde risico lopen alle vrouwen die seks hebben met mannen uit endemische gebieden, bijvoorbeeld Afrikaanse landen waar veel mensen hiv besmet zijn.

Verwaarloosbaar
Dus de kans dat vrouwen die nooit met mannen vrijen, elkaar besmetten met een soa, is verwaarloosbaar. Dat geldt niet alleen voor hiv, maar ook voor andere soa’s. Lesbische vrouwen die geen seks hebben gehad met een man en zich toch willen laten testen bij de GGD, worden doorverwezen naar de huisarts. De reden is dat ze niet tot een risicogroep behoren.

Wat wel af en toe voorkomt is dat vrouwen (biseksuele of lesbische) door een sekspartner (kan vrouw of biman zijn) gewaarschuwd zijn voor een soa als chlamydia. Dan kan er wel een soatest bij de GGD worden gedaan, personen die gewaarschuwd zijn door sekspartner worden namelijk ook als risicogroep gezien (niet testen = soa blijft aanwezig = verdere verspreiding). 

Tijdens de seks van vrouw met vrouw kunnen er ook speeltjes/vingers gebruikt worden. Mocht een vrouw een soa hebben, dan kan deze op via de speeltjes en/of vingers overgedragen worden. Vaak heeft een vrouw dan de soa in een eerder bisekueel contact de soa opgelopen. 

Zwangere vrouwen
Vrouwen die zwanger zijn en een soa hebben, kunnen dat bij de bevalling overdragen op de baby. Je ziet dit bij chlamydia bijvoorbeeld. 

Zwangere vrouwen die tijdens hun zwangerschap besmet raken met hiv of syfilis, kunnen deze infectieziekten via de navelstreng aan hun ongeboren kind doorgeven. In Nederland is de prenatale zorg goed geregeld en worden alle zwangere vrouwen rond de 12e week van hun zwangerschap getest op hiv, syfilis en hepatitis B. Soa’s en hiv die later in de zwangerschap worden opgelopen, kunnen ‘gemist’ worden als er geen klachten zijn opgetreden. . 

Verschijnselen hiv
Als je besmet wordt met hiv, kunnen er na 4 tot 6 weken verschijnselen optreden die vergelijkbaar zijn met een griep. Zoals hoge koorts, nachtzweten, rillingen, diarree, keelpijn, opgezette lymfeklieren enzovoort. Die klachten verdwijnen vanzelf weer. Als je dan niet test, kan het virus je immuunsysteem aantasten en je op een gegeven moment ziek maken. Je kunt dan bepaalde klachten krijgen als afvallen, extreme vermoeidheid, huidaandoening of een bepaalde vorm van longontsteking. Homomannen met wisselende onbeschermde contacten lopen risico op hiv op te lopen. Maar vrouwen die alleen met vrouwen vrijen niet!

Drugsgebruikers
Besmetting van bijvoorbeeld hiv kan ook gebeuren via intraveneus druggebruik. Vaak gaat het dan om druggebruikers die elkaars naaldje gebruiken. In Nederland komt de verspreiding van hiv op deze manier weinig meer voor. We hebben een goed zorgnetwerk van (methadonposten) waar vieze naalden omgeruild worden voor nieuwe. 

Afsluitend
Lesbische vrouwen lopen dus heel weinig risico. In deze tijd van andere ziektes en besmettingen is dit dus een positieve mededeling voor vrouwen die van vrouwen houden.