Better safe than SOA: PrEP als medicijn tegen HIV

Vanaf december 2019, kun je ook bij de GGD in Zwolle terecht voor PrEP. Dit is het medicijn dat voorkomt dat je bij onveilig sekscontact besmet wordt met het hiv-virus. Mits je inneemt zoals is voorgeschreven.

Samen met Melchior Homburg spreek ik hierover met Harriette van Buel van de GGD in Zwolle. Zij vertelt ons dat de GGD een subsidie heeft gekregen voor vijf jaar om PrEP te verstrekken aan mannen die seks hebben met mannen. Omdat de nood bij deze groep het hoogst is. In een later stadium is het misschien mogelijk ook andere groepen, zoals sekswerkers, te helpen. Uiteraard blijft het mogelijk om ook via je huisarts PrEP te krijgen.

Hiv moet verdwijnen 
Door o.a. de beschikbaarheid van PrEP, is het mogelijk om Nederland naar nul nieuwe hiv-infecties te krijgen. Harriette: “Het gaat de goede kant op. We merken nu al dat het aantal hiv-infecties op landelijk niveau vermindert. Maar het aantal besmettingen met andere soa’s neemt toe. Denk hierbij aan syfilis, gonoeroe en chlamydia.” Over deze geslachtsziektes geven we informatie in een volgend artikel.

Inname PrEP
Harriette: “”PrEP moet je innemen volgens vaste regels. Je kunt ervoor kiezen om dagelijks één tablet in te nemen. Dat moet dan wel altijd op hetzelfde tijdstip gebeuren. Een andere mogelijkheid is het slikken van PrEP ‘rondom de seks’. Je begint dan met twee tabletten PrEP 24 uur tot uiterlijk 2 uur voor een sekscontact. Daarna slik je elke dag 1 tablet PrEP tot en met twee dagen na een laatste sekscontact. Ook dan steeds op dezelfde tijd. Belangrijk hierbij is dat je je goed aan het slikschema houdt, maar dat geldt ook voor dagelijks slikken natuurlijk. Bij dagelijks slikken is het meer een gewoonte en zit het in je dagritme.

Regelmatig testen
PrEP beschermt alleen tegen het hiv-virus. Een PrEP-gebruiker kan dus geen hiv krijgen, mits de pillen goed volgens schema geslikt worden. Maar voordat je PrEP mag gebruiken, moet je wel een aantal belangrijke testen ondergaan. Je wordt vooraf twee keer getest op HIV. Je urine wordt getest op suiker en eiwit. Ook je nierfunctie wordt getest. Als dat allemaal goed is, mag je PrEP gaan gebruiken. Dan nog is het verstandig om je elke drie maanden bij de GGD te laten testen. Je krijgt bij elke controle een vervolgafspraak mee. Het kan voorkomen dat een PrEP-gebruiker hiv krijgt. Dit kan het gevolg zijn van onjuist omgaan met het medicijngebruik. 

Alleen de pillen betalen
De pillen moet je betalen. Voor dertig pillen betaal je 7,50 euro. De verdere behandelingen en de tests zijn gratis. De GGD heeft iedere woensdagochtend een inloopspreekuur voor het verstrekken van PrEP. Je moet wel telefonisch een afspraak maken. 

Bij de GGD kan alles anoniem gebeuren, maar als je PrEP-pillen krijgt, vraagt de GGD je toestemming om je huisarts te informeren over je PrEP-gebruik. Als je hier moeite mee hebt, kan de GGD je helaas geen PrEP-zorg bieden. Als jouw huisarts jou een ander medicijn wil geven, is het belangrijk dat hij weet dat jij PrEP slikt. Hij moet dan uitzoeken of de verschillende medicijnen samen kunnen gaan of mogelijk een negatieve uitwerking op je nieren hebben.

Besmetting met hiv
Je kunt met hiv besmet worden door bloed-bloed contact of door sperma-bloed contact. Het meest risicovolle is het onbeschermde anale contact. De anus is een vaatrijk gebied waar snel wondjes kunnen ontstaan die je niet altijd opmerkt. Besmet sperma dat in de anus komt, kan op die manier in de bloedbaan komen. Bij pijpen kan besmet voorvocht of sperma in de mond komen en zo het risico op een hiv besmetting veroorzaken. De besmetting kan dan via een wondje in de mond of tandvleesbloeding plaatsvinden. Het doorslikken van sperma kan daarom ook een risico zijn. 

Immuunsysteem
Het hiv-virus tast je immuunsysteem aan. Dat immuunsysteem zorgt ervoor dat bij infecties het lichaam zichzelf beschermt. Gelukkig zijn er tegenwoordig allerlei hiv-remmers die ervoor zorgen dat het aantal hiv-virusdeeltjes (viral load) zo klein wordt dat het virus ‘niet meer detecteerbaar’ is. Zo kan het virus het immuunsysteem niet verder afbreken of beschadigen. Als iemand door het goed innemen van de medicatie niet detecteerbaar is, kan hij of zij het virus ook niet meer overdragen. We noemen dit N=N: niet-detecteerbaar = niet-overdraagbaar.”

Jongeren benaderen
Harriette benadrukt dat vooral de jonge homojongens zich niet regelmatig laten testen. “Dat is verontrustend. Misschien zijn ze niet op de hoogte van de risico’s of dat het belangrijk is je te etsten en te vaccineren tegen hepatitis b bijvoorbeeld. We weten ook niet goed hoe we die jongeren moeten bereiken. Daarom bij deze ook een oproep aan deze doelgroep. Heb je wisselende contacten, laat je dan ieder half jaar testen bij de GGD. Deze tests zijn gratis en anoniem.“

Sites
Wil je meer weten over PrEP, soa’s en ander zaken die te maken hebben met seksualiteit, kijk dan op www.mantotman.nl  of op www.sense.info.

Ben je jong en heb je seks met andere jongeren, probeer het bespreekbaar te maken dat ook zij zich elk half jaar laten testen.

Voor meer informatie kun je ook terecht bij de GGD in Zwolle op nummer 038 4281600, elke werkdag van 08.00 tot 12.00 uur.